Πώς βλέπουν οι Παπικοί τον Εσταυρωμένο: το σημείο της νίκης έγινε το σημείο του μηδενός.

Η διδασκαλία για την ατομική Κρίση, με το ενδεχόμενο της κόλασης, δίχως δυνατότητας ανάκλησης τη στιγμή του θανάτου, αποκρυσταλλώθηκε στη Δύση τον 14ο αιώνα. Η Μεταρρύθμιση σταμάτησε τις προσευχές για τους νεκρούς. Έτσι η θρησκεία της νίκης πάνω στην κόλαση έγινε κάποτε θρησκεία της κόλασης.

Αυτή η « τρομοκρατική » νοοτροπία έχει βαθιές θεολογικές ρίζες. Στην μεσαιωνική θεολογία της Δύσης δόθηκε ιδιαίτερη σημασία στον « άνδρα οδύνης », τον Εσταυρωμένο, σε σημείο, που να ξεχνιέται ο Μεταμορφωμένος, ο ένδοξος Χριστός, λουσμένος στο φως του Αγίου Πνεύματος. Συγκεκριμένα, στη διδασκαλία του Ανσέλμου για τη λύτρωση, ο Θεός - Πατέρας υποτάσσεται στην ανθρώπινη αντίληψη της δικαιοσύνης, μιας δικαιοσύνης με γεύση εκδίκησης.

Η μέγιστη προσβολή που έγινε στον Θεό απαιτεί μιαν όχι μικρότερη επανόρθωση, που μόνο η θυσία του Υιού μπορεί να φέρει. Ο Πατέρας θυσιάζει τον Υιό Του για να ικανοποιήσει τη δικαιοσύνη Του, να καθησυχάσει την οργή Του - η λύτρωση εμφανίζεται σα μεταστροφή των θείων διαθέσεων. Και βέβαια, αυτή η δικαστική και φεουδαρχική θεολογία δεν ισχύει πια σήμερα ούτε στο ελάχιστο, ωστόσο, διαμόρφωσε μια νοοτροπία, ένα συλλογικό υποσυνείδητο, που δεν είναι εύκολο να ξεπεραστεί. Έτσι στη Δύση, στη νοοτροπία της πλατιάς μάζας του λαού, αντιστράφηκε το νόημα του Σταυρού και η σημασία του Προσώπου του Ιησού. 

Αρχικά ο Σταυρός σήμαινε τον καταπατημένο θάνατο, το θρίαμβο της ζωής. Γι’ αυτό και οι χριστιανοί έβαζαν σταυρούς πάνω στους τάφους....Σήμερα όμως για τους περισσότερους από τους Δυτικούς, ο Σταυρός είναι συνώνυμος με το θάνατο, το νεκροταφείο και το σημείο της νίκης μεταποιήθηκε σε σημείο του μηδενός. Το ίδιο και το Πρόσωπο του Ιησού, το τόσο ευγενικό, ηρωικό και παλλόμενο έγινε αρρωστιάρικο, σφιγμένο, κακομοίρικο, όχι από μιαν ηθελημένη ταπεινοφροσύνη, αλλά από μια χοντροκομμένη κακομοιριά - η αξιοθρήνητη μοίρα ενός « ιδεαλιστή » που πήγε χαμένος, ένα θύμα, ο γιος που θυσιάστηκε για το κέφι του σαδιστή πατέρα.

Ο ίδιος ο Θεός γίνεται ένα όπλο, που το χειρίζονται για να κατατροπώσουν πολιτικά τους εχθρούς, να τους στείλουν, αν είναι δυνατό, στην κόλαση.

Η απάντηση εδώ είναι να θυμηθούμε, πριν από όλα και ενάντια σε κάθε νομικό μονόπλευρο συμβολισμό, τη λύτρωση που αποβλέπει στη θέωση, τη νίκη του Χριστού πάνω στην κόλαση, που προσφέρεται για πάντα σε όλους τους ανθρώπους. Να θυμηθούμε την αποκάλυψη του ζωντανού Θεού, που δεν είναι ένας τύραννος κλεισμένος στη μοναξιά του αλλά πλήρωμα κοινωνίας. Κι αυτή η κοινωνία ξεχειλίζει και προσφέρεται ως Χάρη, ως ενέργειες ελέους και οικτιρμών, που μας στηρίζουν, μας δέχονται, μας συχωράνε, μας κάνουν ικανούς να είμαστε και εμείς με τη σειρά μας νήφοντες, έτοιμοι να δεχόμαστε τον άλλο και να δινόμαστε. 

Από το βιβλίο Η Θεολογία μετά τον «Θάνατο του Θεού», εκδ. Αθηνά.