Πόσο καλά με γνωρίζω;

Η γνώση του εαυτού μας είναι ένα από τα τρία σκαλιά της νηπτικής φιλοκαλικής παραδόσεώς μας. Είναι η αυτογνωσία, η αδελφογνωσία και η Θεογνωσία. Αν δεν ξέρω τον εαυτό μου και πάω να αγαπήσω τον αδελφό μου, θα τον εκμεταλλευτώ. Διότι όσα κάνω – η αγάπη και η διακονία που θα προβάλλω – θα εξυπηρετούν τελικά τις δικές μου ανάγκες και όχι το πρόσωπο του άλλου.

Εάν πάω στον Θεό, θα παραμορφώσω τον Θεό, θα τον παραχαράξω. Θα δημιουργήσω ένα είδωλο του εαυτού μου. Οπότε είναι βασικό να έχω μια νηπτική αυτογνωσία και πάντα μέσα στη μυστηριακή και αγιαστική χάρη της Εκκλησίας. Δεν απογοητεύομαι βλέποντας τον εαυτό μου, διότι αυτό στην Εκκλησία γίνεται σιγαλά, με έναν όμορφο και λεπτό τρόπο. Η χάρις του Θεού όταν γίνεται μέσα σε έναν υγιή εκκλησιαστικό - πνευματικό χώρο, έρχεται τόσο απαλά και τόσο όμορφα, γι’ αυτό και η χάρις δεν τρομάζει ποτέ.

Ο άγιος Συμεών ο νέος Θεολόγος λέει ότι η χάρις τί κάνει; Φαντασθείτε λέει ότι έχουμε ένα υπόγειο, το οποίο είναι για χρόνια κλεισμένο και έχει μαζέψει αράχνες, σκόνες και ό, τι βρωμιές μαζεύει γενικά ένας κλειστός χώρος. Αν ανοίξεις τα παράθυρα αμέσως, θα τρομάξεις. Ανοίγουμε λοιπόν μια τρυπίτσα σε κάθε παράθυρο και μπαίνει λίγο φως. Αυτό θα μου φανερώσει ένα μέρος της βρωμιάς που υπάρχει στο δωμάτιο, ένα μικρό μέρος που μπορώ να καθαρίσω. Και μετά αφήνω λίγο φως παραπάνω. Και βλέπω κι άλλο. Ότι υπάρχει και δίπλα λίγη βρωμιά ακόμη κ.ο.κ. Με αυτόν τον τρόπο, λέει ο άγιος Συμεών, η Χάρις μας θεραπεύει.

Το άλλο βασικό είναι ότι η Χάρις του Θεού ουδέποτε σε αφήνει να απογοητευτείς. Η απόγνωση έρχεται από τον εγωισμό μας, έρχεται από το αντίθετο πνεύμα, από τον διάβολο. Γι’ αυτό και ο άγιος Σιλουανός ο αθωνίτης έλεγε να κρατάμε το νου μας στον άδη και να μην απελπιζόμαστε. Δεν υπάρχει απελπισία διότι ξέρω ότι Κάποιος με αγαπάει πάρα πολύ και αυτό είναι εμπειρία, είναι βίωμα δεν είναι ιδιότητα της διάνοιας.

Αν είναι διάνοια δεν μπορείς να το καταλάβεις και γι’ αυτό θα απογοητευτείς. Αν όμως είναι βίωμα αληθινό, τότε αισθάνεσαι ότι Κάποιος σε αγαπάει και ας είσαι χάλια. Κι ας μην είσαι πάρα πολύ ωραίος και ας μην τα καταφέρνεις πάρα πολύ καλά. Οπότε δεν υπάρχει απογοήτευση.

Ο π. Αλέξανδρος Σμέμαν έλεγε ότι δεν είναι δυνατόν ένας άνθρωπος να έχει γευθεί την εμπειρία του Θεού, έστω και ελάχιστα και να μην έχει χαρά μέσα στην ύπαρξή του..

Πηγή: π. Χαράλαμπος Παπαδόπουλος, εφημέριος Ιερού Ναού Ειρήνης Πύργου (Κρήτη)