Όλοι
οι άνθρωποι ζητούν ο ένας από τον άλλο Αγάπη, παρ’ όλο που ξέρουν ότι μάταια
ζητούν, γιατί « ουκ αν λάβοις παρά του μη έχοντος ». Όμως, παρ’ όλο που το ξέρουν αυτό, ποτέ δεν
παύουν να την αναζητούν, ακόμα κι εκείνοι, οι οποίοι με τη σκληράδα και την
ψυχρότητα της ψυχής τους δηλώνουν πως απόκαμαν να περιμένουν.
Όλοι ξέρουμε τί περιπλοκές και τί απογοητεύσεις γεννάει η απαίτηση να μας δώσουν οι άλλοι αγάπη. Αρκεί προς το παρόν να μην ξεχνάμε ότι η Αγάπη, η μυστηριώδης αυτή ενέργεια, όταν από ένα θαύμα κυκλοφορεί μέσα μας και διαχέεται γύρω μας, ή όταν κάποιο αγαπημένο πρόσωπο μας τροφοδοτεί μ’ αυτήν, αισθανόμαστε μιαν απέραντη ευφορία να μας κατακλύζει. Ο κόσμος τότε είναι γλυκός και φιλικός γύρω μας.
Σε κάθε περίπτωση αισθανόμαστε πώς η αγάπη του άλλου μας τρέφει και μας ζωογονεί. Αφού λοιπόν η Αγάπη είναι τόσο πολύτιμη για την ανάπτυξη και την υγεία μας, δεν είναι απρονοησία κι ελαφρότητα να τη γυρεύουμε αποκλειστικά από τους άλλους; Αν, αντί να τη γυρεύουμε παρακλητικά ή εκβιαστικά από τους άλλους, κάνουμε μια στροφή και προσπαθήσουμε εμείς να αγαπάμε; Αν, αντί να εξαρτιόμαστε από τις λίγες ρανίδες που θα μας δώσουν οι άλλοι, ανοίξουμε μέσα μας την πηγή της Αγάπης, αυτό δεν είναι προτιμότερο; Κι αν εμείς αρχίσουμε να αγαπάμε, μήπως και οι άλλοι δεν θα μας αγαπήσουν πολύ περισσότερο απ’ ότι πριν;
Σ’ αυτή τη θέση έχουν βρεθεί πολλοί αναχωρητές, οι οποίοι μέσα στη μοναξιά τους και σε απόλυτη ακτημοσύνη ένοιωθαν μέσα τους τη μεγαλύτερη χαρά κι ευτυχία να τους πλημμυρίζει. Αυτό συνέβαινε γιατί, με την άσκηση και την ένωσή τους με το Θεό, μπόρεσαν σκάβοντας μέσα τους να βρουν πλούσια κι άφθονη φλέβα ζωογόνου νερού αγάπης.
Πώς ένας άνθρωπος μπορεί να το πετύχει αυτό; Μόνο η μελέτη του εαυτού δεν δίνει αφ’ εαυτής λύση στο πρόβλημα. Υπάρχουν άνθρωποι που έχουν μάθει πολλά για τους εαυτούς τους αλλά ελάχιστα πράγματα μπόρεσαν να αλλάξουν. Η αλλαγή του ανθρώπου δεν σχετίζεται τόσο με τη γνώση, όσο με τις ενέργειες που κυκλοφορούν μέσα του. Γιατί η Αγάπη δεν είναι τρόπος συμπεριφοράς , δεν είναι μίμηση ενός τρόπου, δεν είναι επίπλαστη ευπρέπεια αλλά μια ζωντανή, ήρεμη και ηδονική ενέργεια που τη νιώθεις να κυλάει μέσα σου και είναι τόσο πραγματική όσο και το αίμα. Υπάρχει ευγένεια και πραότητα, η οποία δεν έχει ίχνος αγάπης και υπάρχει αυστηρότητα, η οποία έχει άφθονη αγάπη.
Όταν κανείς βιώνει την αγάπη, όταν κυλά μέσα του αυτό το θερμό και γλυκό ρεύμα ζωής, τότε είναι πολύ πιο εύκολη η εξουδετέρωση παλιών πόνων και η θεραπεία παλιών πληγών. Κανένας άνθρωπος με κοσμική δύναμη και σοφία δεν έχει απαντήσει στο πώς θα ικανοποιηθεί η ζωτικότερη ανθρώπινη ανάγκη. Έτσι, στο σημείο αυτό θα φτάναμε σε αδιέξοδο. Όμως αδιέξοδο δεν υπάρχει γιατί υπάρχουν κάποιοι άνθρωποι μέσα από τους οποίους έχουν κυλήσει ποταμοί Αγάπης. Αναφέρομαι στους χριστιανούς αγίους, οι οποίοι είναι οι μόνοι που αγάπησαν τους ανθρώπους και τα πάντα.
Ζούμε σε έναν περίεργο κόσμο φαντασίας και προκατάληψης. Θεωρούμε ότι για τον άνθρωπο έχουν έγκυρη γνώμη οι πάντες: οι πολιτικοί στοχαστές, οι φανατικοί ιδεολόγοι, οι λάτρεις της εξουσίας κι αποκλείσαμε αυθαίρετα τους αγίους. Γι’ αυτούς δεν θέλουμε να γίνεται κουβέντα. Σα να μη μας αγάπησαν, σαν να μην έφτασαν στο πιο υψηλό επίπεδο που έχουν φτάσει οι άνθρωποι επί της γης. Αυτούς αρνούμαστε να τους ακούσουμε, η δημοκρατία μας δεν τους αντέχει!
Εφ’ όσον εκείνοι πέτυχαν αυτό που εμείς αναζητάμε, πώς είναι δυνατόν να τους απορρίψουμε και να τους καταφρονήσουμε; Αντίθετα, δεν θα ήταν λογικότερο να διδαχτούμε από αυτούς; Η αντίληψη που έχει ένας μέσος άνθρωπος για τον άγιο αναχωρητή είναι ότι πρόκειται για ένα φανατικό άτομο, που από φανατική προσκόλληση στις ιδέες του απαρνιέται όλες τις γήινες χαρές και υποχρεώσεις, ακρωτηριάζοντας πολλές πλευρές της φύσης του. Έτσι φαντάζονται πως ο άγιος είναι ένα εξαιρετικά περιορισμένο και αντιφατικό ανθρώπινο πλάσμα, το οποίο βρίσκεται συνεχώς, σε πάλη με τον εαυτό του.
Το ουσιώδες στην στάση του μοναχού αναχωρητή δεν είναι η απάρνηση του κόσμου, όσο η προσέγγιση του Θεού, η θέληση του συσχετισμού μαζί Του, μέχρι την ολοκληρωτική ταύτιση μαζί Του. Ο άνθρωπος για να αλλάξει πρέπει να συνδυαστεί με τον Θεό και να ξαναγεννηθεί άνωθεν. Αυτό συμβαίνει γιατί ο άνθρωπος δεν έχει τα υλικά της μεταλλαγής του. Ο Θεός τα έχει. Μόνο από τον Θεό, ο άνθρωπος μπορεί να λάβει τον Άρτο τον επιούσιο για να τραφεί και να αναπτυχθεί. Χωρίς την εγγύτητα του Θεού υπάρχει η πείνα και η δίψα της ψυχής που δεν καλύπτεται με τίποτα..
Όλοι ξέρουμε τί περιπλοκές και τί απογοητεύσεις γεννάει η απαίτηση να μας δώσουν οι άλλοι αγάπη. Αρκεί προς το παρόν να μην ξεχνάμε ότι η Αγάπη, η μυστηριώδης αυτή ενέργεια, όταν από ένα θαύμα κυκλοφορεί μέσα μας και διαχέεται γύρω μας, ή όταν κάποιο αγαπημένο πρόσωπο μας τροφοδοτεί μ’ αυτήν, αισθανόμαστε μιαν απέραντη ευφορία να μας κατακλύζει. Ο κόσμος τότε είναι γλυκός και φιλικός γύρω μας.
Σε κάθε περίπτωση αισθανόμαστε πώς η αγάπη του άλλου μας τρέφει και μας ζωογονεί. Αφού λοιπόν η Αγάπη είναι τόσο πολύτιμη για την ανάπτυξη και την υγεία μας, δεν είναι απρονοησία κι ελαφρότητα να τη γυρεύουμε αποκλειστικά από τους άλλους; Αν, αντί να τη γυρεύουμε παρακλητικά ή εκβιαστικά από τους άλλους, κάνουμε μια στροφή και προσπαθήσουμε εμείς να αγαπάμε; Αν, αντί να εξαρτιόμαστε από τις λίγες ρανίδες που θα μας δώσουν οι άλλοι, ανοίξουμε μέσα μας την πηγή της Αγάπης, αυτό δεν είναι προτιμότερο; Κι αν εμείς αρχίσουμε να αγαπάμε, μήπως και οι άλλοι δεν θα μας αγαπήσουν πολύ περισσότερο απ’ ότι πριν;
Σ’ αυτή τη θέση έχουν βρεθεί πολλοί αναχωρητές, οι οποίοι μέσα στη μοναξιά τους και σε απόλυτη ακτημοσύνη ένοιωθαν μέσα τους τη μεγαλύτερη χαρά κι ευτυχία να τους πλημμυρίζει. Αυτό συνέβαινε γιατί, με την άσκηση και την ένωσή τους με το Θεό, μπόρεσαν σκάβοντας μέσα τους να βρουν πλούσια κι άφθονη φλέβα ζωογόνου νερού αγάπης.
Πώς ένας άνθρωπος μπορεί να το πετύχει αυτό; Μόνο η μελέτη του εαυτού δεν δίνει αφ’ εαυτής λύση στο πρόβλημα. Υπάρχουν άνθρωποι που έχουν μάθει πολλά για τους εαυτούς τους αλλά ελάχιστα πράγματα μπόρεσαν να αλλάξουν. Η αλλαγή του ανθρώπου δεν σχετίζεται τόσο με τη γνώση, όσο με τις ενέργειες που κυκλοφορούν μέσα του. Γιατί η Αγάπη δεν είναι τρόπος συμπεριφοράς , δεν είναι μίμηση ενός τρόπου, δεν είναι επίπλαστη ευπρέπεια αλλά μια ζωντανή, ήρεμη και ηδονική ενέργεια που τη νιώθεις να κυλάει μέσα σου και είναι τόσο πραγματική όσο και το αίμα. Υπάρχει ευγένεια και πραότητα, η οποία δεν έχει ίχνος αγάπης και υπάρχει αυστηρότητα, η οποία έχει άφθονη αγάπη.
Όταν κανείς βιώνει την αγάπη, όταν κυλά μέσα του αυτό το θερμό και γλυκό ρεύμα ζωής, τότε είναι πολύ πιο εύκολη η εξουδετέρωση παλιών πόνων και η θεραπεία παλιών πληγών. Κανένας άνθρωπος με κοσμική δύναμη και σοφία δεν έχει απαντήσει στο πώς θα ικανοποιηθεί η ζωτικότερη ανθρώπινη ανάγκη. Έτσι, στο σημείο αυτό θα φτάναμε σε αδιέξοδο. Όμως αδιέξοδο δεν υπάρχει γιατί υπάρχουν κάποιοι άνθρωποι μέσα από τους οποίους έχουν κυλήσει ποταμοί Αγάπης. Αναφέρομαι στους χριστιανούς αγίους, οι οποίοι είναι οι μόνοι που αγάπησαν τους ανθρώπους και τα πάντα.
Ζούμε σε έναν περίεργο κόσμο φαντασίας και προκατάληψης. Θεωρούμε ότι για τον άνθρωπο έχουν έγκυρη γνώμη οι πάντες: οι πολιτικοί στοχαστές, οι φανατικοί ιδεολόγοι, οι λάτρεις της εξουσίας κι αποκλείσαμε αυθαίρετα τους αγίους. Γι’ αυτούς δεν θέλουμε να γίνεται κουβέντα. Σα να μη μας αγάπησαν, σαν να μην έφτασαν στο πιο υψηλό επίπεδο που έχουν φτάσει οι άνθρωποι επί της γης. Αυτούς αρνούμαστε να τους ακούσουμε, η δημοκρατία μας δεν τους αντέχει!
Εφ’ όσον εκείνοι πέτυχαν αυτό που εμείς αναζητάμε, πώς είναι δυνατόν να τους απορρίψουμε και να τους καταφρονήσουμε; Αντίθετα, δεν θα ήταν λογικότερο να διδαχτούμε από αυτούς; Η αντίληψη που έχει ένας μέσος άνθρωπος για τον άγιο αναχωρητή είναι ότι πρόκειται για ένα φανατικό άτομο, που από φανατική προσκόλληση στις ιδέες του απαρνιέται όλες τις γήινες χαρές και υποχρεώσεις, ακρωτηριάζοντας πολλές πλευρές της φύσης του. Έτσι φαντάζονται πως ο άγιος είναι ένα εξαιρετικά περιορισμένο και αντιφατικό ανθρώπινο πλάσμα, το οποίο βρίσκεται συνεχώς, σε πάλη με τον εαυτό του.
Το ουσιώδες στην στάση του μοναχού αναχωρητή δεν είναι η απάρνηση του κόσμου, όσο η προσέγγιση του Θεού, η θέληση του συσχετισμού μαζί Του, μέχρι την ολοκληρωτική ταύτιση μαζί Του. Ο άνθρωπος για να αλλάξει πρέπει να συνδυαστεί με τον Θεό και να ξαναγεννηθεί άνωθεν. Αυτό συμβαίνει γιατί ο άνθρωπος δεν έχει τα υλικά της μεταλλαγής του. Ο Θεός τα έχει. Μόνο από τον Θεό, ο άνθρωπος μπορεί να λάβει τον Άρτο τον επιούσιο για να τραφεί και να αναπτυχθεί. Χωρίς την εγγύτητα του Θεού υπάρχει η πείνα και η δίψα της ψυχής που δεν καλύπτεται με τίποτα..
Από το βιβλίο Ποιος είμαι εγώ, εκδ. Αρμός.
